برای فراوری واکسن کرونا احتیاج به کشتن بیشتر کوسه هاست!

به گزارش مجله سلو بلاگ، خبرنگاران/بوشهر یک دکترای زیست شناسی دریا می گوید یک مثال از آنچه در ماه های گذشته نگرانی بعضی دوستداران محیط زیست دریایی را موجب شده اینکه در ساخت و افزایش کارایی واکسن ها از ماده ای که در کبد کوسه ها وجود دارد استفاده می گردد. این بدین معنی است که برای فراوری واکسن کرونا احتیاج به کشتار بیشتر کوسه هاست. ماهیانی که گونه های بسیاری از آن در حال حاضر هم در خطر انقراض هستند.

احمدرضا کهن، کارشناس و پژوهشگر جهاددانشگاهی بوشهر در گفت وگو با خبرنگاران بیان نمود: وقتی از دریا سخن به میان می آید، هر کسی بر حسب تجربه، دانش و علائق خود آن را توصیف می نماید. خواه دریا را مسیری برای جابه جایی 90 درصد کالاهای دنیا بدانیم یا محل تامین غذای سه و نیم میلیارد انسان در سرتاسر دنیا و یا مکانی برای رسیدن به آرامش و لذت از یک جاذبه طبیعی، این زیبایی بی همتا یک خانه عظیم است.

وی ادامه داد: دریاها و اقیانوس ها که بیش از 70 درصد سطح زمین را پوشانده اند، گونه های مختلف جانوری، گیاهی و میکروبی را در خود جای داده اند. همین جانداران ساکن اکوسیستم های دریایی علاوه بر حقی که برای زیستن دارند، از اهمیت ویژه ای در حفظ و حمایت از حیات انسان ها برخوردار هستند که کمتر به آن توجه می شود.

چرا باید از دریاها حفاظت کرد؟

این محقق در توضیح علل و ضرورت حفاظت از دریاها گفت: کوشش در حفاظت از دریاها و زیستمندان ساکن آن بدون در نظر دریافت منافع انسان ها، یک وظیفه انسانی است. اما شاید آگاهی از آنچه که دریا در اختیار ما قرار می دهد کمکی باشد برای بیدار کردن کسانی که هنوز هم این آب های پهناور را زباله دانی بی خاتمه یا اولویتی دست چندم به شمار می آورند.

کهن گفت: اگر تنها در یک خط بخواهم وابستگی مشهود و ملموس زندگی انسان به دریاها و اقیانوس ها را بیان کنم می توان به تامین غذا، بستر حمل و نقل، استخراج سوخت و فراوری انرژی اشاره نمود. اما آنچه کمتر مورد توجه قرار می گیرد از اهمیت بالاتری برخوردار است.

این دکترای زیست شناسی دریا اظهار کرد موجودات ساکن در اکوسیستم های دریایی فراوریکننده بیش از 50 درصد اکسیژن کره زمین هستند. دانستن همین نکته کافی ست تا بدانیم تا چه حد حیات روی زمین وابسته است به حیات درون دریاها.

وی توضیح داد: امروزه بحث از گرمایش دنیای در تمامی مجامع علمی و عمومی مطرح می شود. بحرانی که بخش عظیمی از آن به افزایش گازهای گلخانه ای در اتمسفر زمین باز می شود. دانستن این نکته هم خالی از لطف نیست که بخش عظیمی از کربن حاصل از سوختن سوخت های فسیلی (بیش از 30 میلیارد تن کربن در سال) توسط اقیانوس ها جذب می شود و این ها دین عظیم بشر به دریاهاست.

مدیر دفتر آبزی پروری دریایی جهاددانشگاهی گفت: افزایش جمعیت زمین یعنی افزایش اتکای بشر به دریا. خشکی ها دیگر توانی برای تامین غذا و آب مورد احتیاج انسان ندارند. این به معنی مشکل در تامین احتیاجهای اولیه مردم است. اینجاست که نعمت دسترسی به دریا بیشتر نمود پیدا می نماید.

به گفته احمدرضا کهن پیش بینی می شود که در دو دهه پیش رو تا 7 میلیارد نفر برای تامین غذای خود به دریاها و اقیانوس ها وابسته باشند. تغییرات اقلیمی و در نتیجه خشکسالی های پیاپی، منابع آب شیرین در دسترس شهروندان را روز به روز محدودتر می نماید. آبی که برای نوشیدن، شست وشو، کشاورزی و صنعت مورد احتیاج است هر روز کمیاب تر و همزمان پر تقاضاتر می شود و دوباره دریاها راه چاره پیش روی ما برای عبور از این بحران هستند.

دکترای زیست شناسی دریا و فعال در حوزه محیط زیست به خبرنگاران گفت: در ازای این همه برکتی که از دریا نصیب آدمی می شود، ما جز آسیب چیزی به دریا نداده ایم. روش های بهره برداری مخرب تنها به دلیل افزایش بهره اقتصادی در کوتاه مدت آن چیزی است که در استفاده از منابع دریایی مورد توجه قرار می گیرد.

وی در پاسخ به اینکه آیا واقعا فعالیت های انسانی می تواند بر محیط های پهناوری همچون دریاها و اقیانوس ها تاثیر منفی داشته باشد؟ می گوید بله. پاسخ دادن به این سوال با شواهد موجود در اطرافمان کار دشواری نیست. یک مثال از آنچه در ماه های گذشته نگرانی بعضی دوستداران محیط زیست دریایی را موجب شده است برای شما می آورم. در ساخت و افزایش کارایی واکسن ها از ماده ای که در کبد کوسه ها وجود دارد استفاده می شود. این بدین معنی است که برای فراوری واکسن ویروس کرونا (Covid 19) احتیاج به کشتار بیشتر کوسه هاست. ماهیانی که گونه های بسیاری از آن در حال حاضر هم در خطر انقراض هستند. در همین نمونه شما شاهد بهره بردن از نعمت های دریا و در مقابل آسیب به آن هستید.

این زیست شناس یادآور شد: اکتشافات نفتی، خطوط انتقال سوخت، فاضلاب های شهری و صنعتی، پساب های کشاورزی و آبزی پروری و ده ها مورد دیگر مصادیق بی توجهی ما به دریا هستند. این فعالیت ها اکوسیستم های دریایی را دچار آسیب های جدی و گاهی غیر قابل بازگشت می نماید.

کهن اضافه نمود: آبسنگ های مرجانی، علف های دریایی و جنگل های مانگرو نمونه هایی از مناطق ارزشمند دریایی هستند که گونه های بی نظیر گیاهی، جانوری و میکروبی را در خود جای داده اند. گونه هایی که هم حق حیات دارند و هم می توانند گره گشای مسائل ما در حال و آینده باشند. این تنها در صورتی ممکن است که در حفاظت از دریا و اکوسیستم های دریایی جدیت به خرج دهیم و بهره برداری خود از منابع دریایی را به شکل پایدار و دوستدار محیط زیست به انجام برسانیم.

حفاظت از دریا چگونه؟

این پژوهشگر در پاسخ به اینکه چگونه می توان از دریاها محافظت کرد؟ گفت: شاید برای پاسخ به این پرسش بتوان لیستی بلند بالا نوشت؛ اما در یک جمله بخواهم پاسخی به این پرسش بدهم باید بگویم تا آنجا که ممکن است در جایی که تضاد منافع انسان و محیط زیست پیش می آید، محیط زیست را اولویت قرار دهیم.

وی توضیح داد: برای تامین غذا از دریا می توان روش های مختلفی را برای پرورش آبزیان به کار برد، بعضی سازگار با محیط زیست و بعضی مخرب آن. در این مواقع ما اغلب سود اقتصادی را مورد توجه قرار می دهیم و این نتیجه ای جز سودی مختصر در ابتدا ولی زیان بسیار عظیم و غیر قابل جبران در آینده ای نزدیک نخواهد داشت. یا در خصوص صنایعی که در مجاورت دریا قرار گرفته اند مانند صنایع نفت و گاز حاشیه خلیج فارس، هیچ چیز به جز بهره برداری حداکثری در حال حاضر گویا اهمیتی ندارد. با این بی توجهی ها در حال نابودی سرمایه هایی هستیم که تنها پس از نابودیشان پی به ارزش آنها خواهیم برد.

کارشناس و پژوهشگر جهاددانشگاهی بوشهر اظهار کرد: دریا پر از موهبت هایی است که پاسخی برای بسیاری از احتیاجهای انسان است اما در کنار بهره برداری از این مواهب بایستی دِین خود به دریا را نیز ادا کنیم. وظیفه ما حفظ تعادل و سلامت اکوسیستم های دریایی است. دولتمردان تنها در صورتی حفاظت از محیط زیست و به طور معین محیط زیست دریایی را اولویت خود قرار خواهند داد که اکثریت جامعه این خواسته را داشته باشند، و متاسفانه تا این نقطه راه طولانی در پیش داریم.

احمدرضا کهن به عنوان کلام آخر بیان نمود: برای حفاظت از دریاها، عادت ناپسند مشترک اغلب ما که از فردا آغاز خواهم کرد را همین لحظه کنار بگذاریم. از همین لحظه آغاز کنیم قبل از آن که بیش از این دیر شود. چرا که حفظ دریاها، حفظ حیات انسان است...